Μόνος ασκούμενος, ψάχνει..
Μόνος ασκούμενος, ψάχνει..
Δεν είχε αναρωτηθεί ποτέ, πώς θα είναι το μέλλον του ως δικηγόρου 20 χρόνια μετά. Δεν είχε λόγο να αμφιβάλλει εάν το επάγγελμα που διάλεξε θα τον ικανοποιούσε. Δεν είχε ποτέ του ανησυχήσει πώς θα δημιουργούσε τις προϋπο¬θέσεις για να πετύχει επαγγελ¬ματικά. Ήξερε ότι υποθέσεις, πελάτες και αμοιβές θα του παρέχονταν εύκολα από το οικο¬γενειακό του περιβάλλον το ο¬ποίο αριθμούσε γενιές δικηγόρων.
Το βαρύ φορτίο της ίδρυσης, οργάνωσης και παρακολούθησης ενός εκ των σοβαρότερων δικηγορικών γραφείων είχε αναληφθεί από τους προγόνους του. Ο ίδιος θα συνέχιζε απλά τη παράδοση. Εύκολο του φαινόταν. Είχε τεθεί όμως μία προϋπόθεση. Ένας όρος που είχαν τηρήσει όλοι οι προηγούμενοι απαρέγκλιτα. Μιά συμφωνία υποχρεωτική. Η άσκηση θα γινόταν αλλού..
Κάλυψε πρόχειρα με την τσάντα του την μισάνοιχτη εφημερίδα από την οποία είχε συνηθίσει να ενημερώνεται ποδο¬σφαιρικά από την εποχή ήδη των πανεπιστημιακών σπουδών του και έστριψε ευγενικά το πρόσωπο του προς την μισάνοιχτη εξώθυρα, την οποία είχε μόλις διαβεί με γρήγορες κινήσεις η λευκή κόμη ενός υπερήλικα με μικρά κοκκάλινα γυαλιά και κοφτερό βλέμμα, ανταποδίδοντας μια αυστηρή καλημέρα.
- Κύριε Προεισπράτογλου, πόσες φορές θα σας το ειπώ, ο δικηγόρος οφείλει να μελετά κα¬θημερινά νομικά συγγράματα και όχι αθλητικές φυλλάδες. Δόξα τω θεώ, στην βιβλιοθήκη του γραφείου μας βρίσκονται άριστα κείμενα επιφανών νομικών των αρχών του αιώνα, τα οποία μέχρι σήμερα στηρίζουν τη νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων της πατρίδος μας και τα οποία ευρισκόμενα στην διάθεση σας ομού με την εκουσία σας εντρύφηση στην πλουσιότατη συλλογή δικογράφων, δύνανται ευχερέστερα των εντύπων που αναγιγνώσκετε να σας οδηγήσουν, συν τω χρόνω, σε ευκλεή σταδιοδρομία της επιστήμης που επιλέξατε.. Μάλιστα η άσκησις προϋποθέτει ευρυμάθεια, για αυτό σας συνιστώ να αξιοποιείτε τον ελεύθερο χρόνο σας με τη μελέτη φιλοσο¬φίας του δικαίου και juris civilis, σε θέματα που θα σας εξετάζω κάθε πρωί για να διαπιστώσω την προοδό σας και να λογοδοτήσω στον φίλτατό μου πατέρα σας, ο οποίος μου ανέθεσε την νομική σας εξάσκηση, τελείωσε την κουβέντα του ικανοποιημένος από την προσφορά του αλλά μη γνωρίζων ότι ουδέποτε θα λογοδοτούσε, αφού η συνεργασία των δύο πλευρών ήταν ολοφάνερο ότι δεν είχε κοινά σημεία σε αυτό το γραφείο.
Η ανάγνωση των αθλητικών εφημερίδων συνεχίστηκε απτόητα και στο επόμενο γραφείο το οποίο ανακάλυψε από μια αγγελία που ζητούσε ασκούμενο με γνώσεις υπολογιστή και ..μηχανάκι. Μεγάλο το γραφείο με πολλές υποθέσεις, του κέντρισε εξαρχής το ενδιαφέρον.
- Λοιπόν, αύριο στις 7.30 το πρωί, πρόσεξε όχι αργότερα και μαζευτεί κόσμος, βρίσκεσαι στον γκισέ της Εφορίας και καταθέτεις τις δηλώσεις, στις 8.00 έρχεσαι στο γραφείο να ανοίξεις και να δεις τα φαξ, μετά σφαίρα στην Ευελπίδων και στο Α’ Μονομελές, κρατάς το 5 για μετά τις 11 - να μην σκοτωθούμε βρε αδελφέ πρωί πρωί να έρθουμε - βλέπεις αποφάσεις, γράφεις του Αναστάτογλου στο πινάκιο, παίρνεις προτάσεις για να γράψεις αντίκρουση και μετά πετάγεσαι σφαίρα Εφετείο, που έχουμε την αναστολή του Δραπετόπουλου, κόβεις γραμμάτιο - πρόσεξε μην το δει ο πελάτης - και με βρίσκεις στον 4°, κοίτα και τις αποφάσεις μιά που θα είσαι εκεί, μετά γυρνάς Ευελπίδων και περιμένεις το ποινικό. Όταν έρθω, φεύγεις και περνάς από Υποθηκοφυλακείο Αθηνών για τα πιστοποιητικά, μετά σφαίρα γραφείο, γράφεις υπόμνημα Κακομοιρίδη για Διοικητικό - έχω τα σχετικά στο γραφείο σου - και αν προλαβαίνεις πετάξου να το καταθέσεις, αλλιώς αύριο πρωί. Το μεσημέρι έχουμε συνάντηση για το νέο διαζύγιο της Τριγαμίδου και σε θέλω να κρατάς πρακτικά - μη μας βγάλει και τρελούς αργότερα. Το απόγευμα γράφουμε δύο αγωγές που είναι για παραγραφή και το βράδυ μην τυχόν και ξενυχτήσεις και δεν μπορείς να πάρεις τα πόδια σου αύριο !
Ούτε αύριο υπήρξε ούτε μεθαύριο, καθότι ούτε μηχανάκι διέθετε ούτε αντοχή για αγώνα δρόμου, αλλά συνέχισε απτόητος την προσπάθεια του για εξεύρεση γραφείου, η οποία μάλιστα ευοδώθηκε πολύ σύντομα και συμπτωματικά στους διαδρό¬μους της Εισαγγελείας - και με καλές προϋποθέσεις, στην αρχή τουλάχιστον..
- Θα εργάζεσαι λίγες ώρες τα πρωινά, χωρίς ιδιαίτερη κούραση και μετά πάλι το μεσημέρι και όσο πάει.. Θα έρχεσαι περίπου στις 9.30 στην Ευελπίδων κάθε μέρα και μερικά Σάββατα. Θα συναντάς τους πελάτες στο κάτω κυλικείο και θα τους κρατάς παρέα. Όχι όμως πολλά πολλά και παραγνωριστούμε. Θα κόβεις τα γραμμάτια και θα περιμένεις να εκφωνηθούν οι υποθέσεις. Αλήθεια ξέρεις καμμιά γλώσσα; Αυτό βοηθάει την συνεννόηση και παίρνεις και περισσότερα λεφτά ως μεταφραστής. Η αμοιβή σου; θα σου δίνω ποσοστά από τις υποθέσεις και πίστεψε με, θα σε ζηλεύουν οι φίλοι σου.
Επιτέλους, είχε βρεί καλούς όρους εργασίας και αμοιβή εξαρτημένη από την παραγωγικότητα. Του είχε υποσχεθεί και προοπτικές εξέλιξης αλλά δεν του είχε δείξει ακόμα το γραφείο, την βιβλιοθήκη και τις δικογραφίες για μελέτη. Και το πιο περίεργο ήταν ότι όλα τα ραντεβού ήταν στο κάτω κυλικείο και όλες οι υποθέσεις εκδικάζονταν στο κτίριο 2..
Πέρασε αρκετός καιρός γυ¬ρεύοντας την τέλεια συνεργασία. Οι εμπειρίες που αποκόμισε από τα διάφορα γραφεία ήταν για αυτόν αντιστρόφως ανάλογες με τον λίγο χρόνο που είχε διανύσει. Κατάφερε και ισορρόπησε τις απαιτήσεις του και τελείωσε επιτυχώς την άσκηση του μαθαίνοντας πολλά δίπλα σε έγκριτους δικηγό¬ρους.
Διδάχθηκε το ήθος και τον επαγγελματισμό, την επιμελή εργασία και την προαγωγή της επιστήμης. Τον σεβασμό στον εντολέα και την συναδελφικότητα. Είχε ασφαλώς και τις αρνητικές στιγμές, οι οποίες τελικά θωράκισαν την προσωπικότητα του. Τα χρόνια που πέρασαν στο δικό του γραφείο πλέον, ξεθώριασαν τις αναμνήσεις της εποχής εκείνης.
Ένα απαλό μειδίαμα ζωγραφίστηκε στο πρόσωπο του, όταν ήρθε στο γραφείο του ένας νέος ζητώντας εργασία ως ασκούμενος, κουβαλώντας μέσα του και αυτός όλες τις ανησυχίες και ευαισθησίες, οι οποίες με έναν ανεξήγητο τρόπο, μεταφέρονται αναλλοίωτες από γενιά σε γενιά. Έπιασε ευλαβικά στα χέρια του τον πρώτο Αστικό Κώδικα που του είχε δωρίσει ο πατέρας του στο ξεκίνημα της περιπέτειας. Το βλέμμα του στάθηκε στην ιδιόχειρη σημείωση που είχε στο δεύτερο φύλλο.
«Η δικηγορία χρειάζεται ευγένεια, ευπρέπεια και ευσυνειδησία. Απαιτεί αντοχές, υπομονή και συνεχή προσπάθεια. Καλή άσκηση και καλή σταδιοδρομία»
Απρίλιος 2003
Θανάσης Παυλόπουλος
Δικηγόρος - Σύμβουλος ΔΣΑ