Το Λογιστικό Αλφαβητάρι του Νέου Δικηγόρου
Το Λογιστικό Αλφαβητάρι του Νέου Δικηγόρου
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, στο πλαίσιο εφαρμογής των προγραμμάτων ενημέρωσης των συναδέλφων και ιδιαιτέρως των νέων συναδέλφων, με στόχο τη διευκόλυνση της επίπονης καθημερινής επαγγελματικής δραστηριότητας ,σας προσφέρει το λογιστικό αλφαβητάριο του νέου δικηγόρου.
Το παρόν συνοπτικό εγχειρίδιο, μας εισάγει σε έννοιες σχετικές με λογιστικά και φορολογικά ζητήματα, παρέχοντας τις κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο τήρησης των βιβλίων και των στοιχείων, για τις παρακρατήσεις και τους φόρους ,για την έκδοση των γραμματίων , καθώς και για την ορθή εκπλήρωση των οικονομικών και φορολογικών μας υποχρεώσεων.
Με τη βεβαιότητα ότι η παρούσα έκδοση θα αποτελέσει χρήσιμο βοήθημα για τους νέους δικηγόρους.
Ο Πρόεδρος
Δημήτρης Παξινός.
Τα Πρώτα Βήματα
1. Δήλωση - Εγγραφή στο Δ.Σ.Α.
2. Χορήγηση Αριθμού Μητρώου Δ.Σ.Α. - Ταυτότητα Δ.Σ.Α. (αντίστοιχη εγγραφή στα Ταμεία Ασφάλισης: Νομικών, Κ.Ε.Α.Δ., Προνοίας Δικηγόρων).
3. Αγορά προσωπικής σφραγίδας, μπλοκ Αποδείξεων Παροχής Υπηρεσιών (Α.Π.Υ.), Βιβλίου Εσόδων-Εξόδων.
4.Θεώρηση των Α.Π.Υ. και των Βιβλίων Εσόδων-Εξόδων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (Εφορία). Δήλωση έναρξης δραστηριοτήτων στη Δ.Ο.Υ., χορήγηση (αν δεν έχει ήδη χορηγηθεί) Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.).
5. Άνοιγμα ατομικού τραπεζικού λογαριασμού στην Τράπεζα Πειραιώς, δήλωση λογαριασμού στο Δ.Σ.Α.
Υποβολή δηλώσεων στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
1.Φορολογία εισοδήματος (έντυπα Ε3, E1 κλπ.), το Μάρτιο κάθε έτους, αναλόγως το λήγοντα Α.Φ.Μ. Υποβολή μέσω διαδικτύου ή μέσω ταχυδρομείου ή αυτοπροσώπως. Αναλόγως επιστροφή ή καταλογισμός φόρου.
2. Συγκεντρωτική κατάσταση πελατών-προμηθευτών, το Σεπτέμβριο έκαστου έτους, ανάλογα με το λήγοντα Α.Φ.Μ., υποβάλλεται μέσω διαδικτύου (taxisnet) ή μέσω δισκέττας στη Δ.Ο.Υ. (gsis) ή μέσω ΚΕΠ σε χειρόγραφη-έντυπη μορφή υπό προϋποθέσεις (10 συνολικά εγγραφές, ύπαρξη προσωπικού κωδικού).
Λογιστική καταγραφή εσόδων-δαπανών
1. Έκδοση Απόδειξης Παροχής Υπηρεσιών, λήψη δικαιολογητικού δαπανών.
2.Μεταφορά ποσών στο βιβλίο εσόδων-εξόδων.
3. Ετήσια μεταφορά συνολικών εσόδων-δαπανών στο έντυπο Ε3, για την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.
Περιεχόμενο Βιβλίου Εσόδων - Εξόδων (Β' κατηγορίας)
Αριστερή στήλη: Έσοδα, άθροιση εσόδων.
Δεξιά στήλη: Δαπάνες, αποσβέσεις, ιδιόχρηση, άθροιση δαπανών.
Τελευταίες σελίδες: Ανάλυση παγίων στοιχείων-αποσβέσεων.
Ακαθάριστα Έσοδα.
Τα δηλωθέντα έσοδα στο βιβλίο εσόδων-εξόδων, τα οποία μεταφέρονται από τις Αποδείξεις Παροχής Υπηρεσιών.
Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών.
Θεωρημένο από τη Δ.Ο.Υ. μπλοκ, στο οποίο καταγράφονται τα επαγγελματικά έσοδα και ακολούθως μεταφέρονται στο βιβλίο εσόδων-εξόδων.
Αποσβέσεις.
Η τμηματική καταχώρηση των δαπανών για αγορά πάγιου εξοπλισμού (επίπλων, Η/Υ κλπ.), λόγω της φθοράς από την χρησιμοποίηση του παγίου στοιχείου. Υποχρεωτική απόσβεση για πάγια άνω των 1.200 ευρώ.
Αριθμός Μητρώου Δ.Σ.Α.
Χορηγείται με την έναρξη της δικηγορίας, αναγράφεται στη δικηγορική ταυτότητα και με βάση αυτόν τον αριθμό διεκπεραιώνονται οι συναλλαγές με το Δ.Σ.Α. Ομοίως, αντίστοιχοι αριθμοί μητρώων για τα Ταμεία Ασφάλισης (Νομικών κλπ.). Ο έλεγχος για την ορθή καταγραφή τον Αριθμού Μητρώου στα εκδοθέντα γραμμάτια και εντάλματα, εξασφαλίζει την αποφυγή εσφαλμένων εκτυπώσεων και καταχωρήσεων.
Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.).
Χορηγείται από τη Δ.Ο.Υ. και με βάση το τελευταίο ψηφίο, καθορίζονται οι ημερομηνίες υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών-προμηθευτών.
Βεβαιώσεις Παρακρατηθέντων φόρων.
Βεβαιώσεις με την αναγραφή της παρακράτησης φόρου 20% από εταιρείες και επιτηδευματίες και της παρακράτησης 15% από τους Δικηγορικούς Συλλόγους επί των δικηγορικών αμοιβών. Οι βεβαιώσεις συνυποβάλλονται και οι παρακρατηθέντες φόροι δηλώνονται στην ετήσια φορολογική δήλωση.
Βιβλία και Στοιχεία (θεώρηση Βιβλίων και Στοιχείων).
Τα βιβλία εσόδων-εξόδων και τα μπλοκ με τις Αποδείξεις Παροχής Υπηρεσιών (Α.Π.Υ.) των δικηγόρων. Θεωρούνται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. πριν την χρησιμοποίησή τους (στην έναρξη της δικηγορίας και στη συμπλήρωση των φύλλων), με την προϋπόθεση να υποβληθούν τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά (βεβαιώσεις Δ.Σ.Α., Ταμείου Νομικών κλπ.).
Βιβλίο Εσόδων-Εξόδων.
Θεωρημένο βιβλίο Β' κατηγορίας (για έσοδα μέχρι 1.000.000 ευρώ), στο οποίο σημειώνονται τα έσοδα και οι δαπάνες από την άσκηση της δικηγορίας.
Βιβλιοθήκη Δ.Σ.Α. (Ακαδημίας 60).
Παρέχει ενημέρωση για Νόμους, διατάξεις κλπ., λειτουργεί και απογεύματα με βάση τις σχετικές ανακοινώσείς του Δ.Σ.Α.
Γραμμάτιο Προείσπραξης Δικαστηρίου.
Εκδίδεται στα δικαστήρια από το Δικηγορικό Σύλλογο, πριν την παράσταση και το ποσό της αμοιβής καθορίζεται ανάλογα με τo είδος της υπόθεσης και το δικαστήριο.
Γραμμάτιο Συμβολαίου.
Εκδίδεται από τo τμήμα Συμβολαίων του Δ.Σ.Α. και το ποσό της αμοιβής καθορίζεται ανάλογα με την αναγραφόμενη αξία του συμβολαίου. Υποχρεωτική παράσταση για αξία συμβολαίου στην περιφέρεια του Δ.Σ.Α. 29.347 ευρώ και άνω.
Δαπάνες.
Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την άσκηση της δικηγορίας και σημειώνονται στο Βιβλίο Εσόδων-Εξόδων, με την προϋπόθεση να φυλάσσονται τα αντίστοιχα δικαιολογητικά (τιμολόγια, αποδείξεις κλπ).
(Ειδικός) Διανεμητικός Λογαριασμός Νέων Δικηγόρων.
Η διανομή ποσού σε δικηγόρους μέχρι 7 έτη δικηγορίας, από την παρακράτηση 1% στα γραμμάτια προείσπραξης δικαστηρίων. Προηγείται πριν από κάθε διανομή, η υποχρέωση για υποβολή σχετικής αίτησης στην οποία δηλώνεται η μη υπαγωγή στις εξαιρέσεις (υψηλό εισόδημα, έμμισθη σχέση κλπ). Προσοχή κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο οι νέοι δικηγόροι να παρακολουθούν τις ανακοινώσεις του Δ.Σ.Α., στο κτίριο της Ακαδημίας και στους δικτυακούς τόπους του Δ.Σ.Α. Ακόμα εφ’ όσον δικαιούνται του διανεμηθέντος ποσού, να υποβάλλουν κάθε φορά τη σχετική αίτηση (δεν αρκεί η αίτηση για την προηγουμένη διανομή) και να έχουν δηλώσει τραπεζικό λογαριασμό της Τράπεζας Πειραιώς στο Δ.ΣΑ.
Δικαιολογητικά δαπανών.
Τιμολόγια, αποδείξεις κλπ., τα οποία διαφυλάσσονται. ως αποδεικτικά δαπανών και τα ποσά σημειώνονται, ως έξοδα στο βιβλίο εσόδων-εξόδων.
Δικαστήρια.
Τόπος έκδοσης των γραμματίων πριν την παράσταση του δικηγόρου.
Δικηγορική Εταιρεία.
Συστήνεται από δύο τουλάχιστον δικηγόρους οι οποίοι κάνουν διακοπή των ατομικών τους δραστηριοτήτων και κατανέμουν τα κέρδη με βάση το καταστατικό της εταιρείας.
Δικηγορικό γραφείο.
Η επαγγελματική έδρα του δικηγόρου (Ιδιόκτητο γραφείο, μισθωμένο, δωρεάν παραχώρηση, συστέγαση). Δηλώνεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών.
Απαραίτητη η συχνή παρουσία στο Δ.Σ.Α. (Ακαδημίας 60) και η ενημέρωση μέσω ανακοινώσεων, βιβλίων, εγχειριδίων και σεμιναρίων για τις εκάστοτε ισχύουσες φορολογικές διατάξεις.
Δικτυακοί τόποι (ιστοσελίδες) Δ.Σ.Α.
Απαραίτητη η αναζήτηση στις ιστοσελίδες του Δ.Σ.Α. για άμεση ενημέρωση για τα τρέχοντα θέματα και η πληροφόρηση για Νόμους και αποφάσεις μέσω της τράπεζας νομικών πληροφοριών του Δ.ΣΑ. (
,
,
)
Δ.Ο.Υ. (Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία-Εφορία).
Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. καθορίζεται από την έδρα της επαγγελματικής εγκατάστασης. Οι δικηγόροι υποβάλλουν φορολογική δήλωση στην έδρα της επαγγελματικής τους εγκατάστασης. Οι γυναίκες δικηγόροι που έχουν σύζυγο υποβάλλουν την κοινή φορολογική τους δήλωση στην έδρα του υπόχρεου-συζύγου (του επιτηδεύματός του ή της οικείας αν είναι μισθωτός).
Εισφορές στα Ταμεία Ασφάλισης.
Υποχρεωτική καταβολή τον Ιανουάριο κάθε έτους στα Ταμεία Νομικών, Προνοίας και ΚΕΑΔ, με βάση τις ετήσιες ανακοινώσεις των παραπάνω Ταμείων ασφάλισης. Οι βεβαιώσεις πληρωμής εισφορών συνυποβάλλονται και τα ποσά δηλώνονται στην ετήσια φορολογική δήλωση (όχι στο βιβλίο εσόδων-εξόδων).
Ελάχιστες αμοιβές δικηγόρων.
Καθορίζονται ανάλογα με την παρεχόμενη υπηρεσία, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (απαλλοτριώσεις, παραστάσεις σε δικαστήρια, συμβόλαια, διάφορες αμοιβές του Κώδικα Περί Δικηγόρων, μισθοί πάγιας αντιμισθίας κλπ,).
Ελεύθερος Επαγγελματίας.
Ο επαγγελματίας ο οποίος ασκεί ελευθέριο επάγγελμα. Στην παραπάνω κατηγορία ανήκει και ο δικηγόρος.
Έμμισθος Δικηγόρος (επί παγία αντιμισθία δικηγόρος).
Ο δικηγόρος ο οποίος παρέχει μισθωτές δικηγορικές υπηρεσίες σε εντολέα (Νομικό Πρόσωπο, επιτηδευματία), συνδέεται μαζί του με σύμβαση έμμισθης εντολής και συνεπώς έχει τη διττή ιδιότητα του μισθωτού και του ελεύθερου επαγγελματία (για άλλους πελάτες). Η έναρξη και η λήξη της έμμισθης σχέσης δηλώνεται στο τμήμα μητρώου του Δ.Σ.Α.
Ετήσια Δήλωση στο Δ.Σ.Α. (ανανέωση ταυτότητας).
Υποβάλλεται υποχρεωτικά μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου κάθε έτους στο Δ.Σ.Α. Συμπληρώνεται ειδικό έντυπο με υπογραφές δύο δικηγόρων, καταβάλλεται το καθοριζόμενο ποσό και ανανεώνεται η δικηγορική ταυτότητα. Η ετήσια ανανέωση της ταυτότητας αποτελεί προϋπόθεση για την είσπραξη του μερίσματος και του διανεμητικού λογαριασμού νέων δικηγόρων.
Ημερολόγιο Δ.Σ.Α.
Διανέμεται από το Δ.Σ.Α. το Δεκέμβριο κάθε έτους και περιέχει χρήσιμα τηλέφωνα και σελίδες για την καταγραφή ανά ημερομηνία των υποχρεώσεων των δικηγόρων.
Ιδιόχρηση (τεκμαρτό μίσθωμα). Η επαγγελματική δαπάνη που προκύπτει από την χρησιμοποίηση ιδιόκτητου γραφείου. Αντίστοιχα θεωρείται εισόδημα από ακίνητα.
Καθαρό Κέρδος.
Προκύπτει μετά από αφαίρεση των επαγγελματικών δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα ή μετά από πολλαπλασιασμό του ποσού των ακαθαρίστων εσόδων επί του συντελεστή 50% (για δαπάνες άνω των 50% των εσόδων και επιλογή περαίωσης, αντί καταλογισμού ζημιάς). Οι υπολογισμοί γίνονται στο έντυπο Ε3 και παρέχονται αναλυτικές οδηγίες στον ετήσιο πρακτικό οδηγό φορολογικής δήλωσης που προσφέρει ο Δ.Σ.Α.
Καταστάσεις παραστάσεων σε δικαστήρια και συμβόλαια.
Αποστέλλονται από το Δ.Σ.Α. στα δικηγορικά γραφεία το Φεβρουάριο κάθε έτους καί χρησιμεύουν για τον έλεγχο από τους δικηγόρους, της ορθής μεταφοράς των αμοιβών τους στα βιβλία εσόδων-εξόδων και για την υποβολή των παραστάσεων δικαστηρίων στο Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων.
Κώδικες.
Ιδιαίτερα χρήσιμη η μελέτη του Κώδικα Περί Δικηγόρων (ΝΔ 3026/54), του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/94) και του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΠΔ 186/92), για την επίλυση οικονομικών ζητημάτων των δικηγόρων.
Μέρισμα Δ.Σ.Α.
Διανέμεται κάθε εξάμηνο (Ιούλιο-Δεκέμβριο) στους δικηγόρους, με αυτόματη (χωρίς αίτηση όπως στο διανεμητικό λογαριασμό νέων δικηγόρων) κατάθεση τον ποσού στους ατομικούς τους λογαριασμούς στην τράπεζα Πειραιώς. To ποσό προέρχεται από τις παρακρατήσεις του εξαμήνου στις αμοιβές από συμβόλαια, απαλλοτριώσεις και συνδικίες. Εξαιρούνται της διανομής οι οφειλέτες δικηγόροι στο Δ.Σ.Α. (μη ανανεωμένη ταυτότητα), στη Δ.Ο.Υ. (κατασχέσεις), όσοι έχουν αναστολή, Οι βουλευτές κλπ. Οι ημερομηνίες διανομής, οι ειδικές περιπτώσεις και οι εξαιρέσεις αναγράφονται στις εξαμηνιαίες ανακοινώσεις του Δ.Σ.Α.
Μέσος Συντελεστής Καθαρού Κέρδους.
Για τους δικηγόρους είναι 50% και χρησιμεύει στον υπολογισμό - όταν απαιτείται - των εξωλογιστικών κερδών (έσοδα x 50%).
Πάγια Στοιχεία.
Οι αγορές εξοπλισμού για το γραφείο, με διάρκεια ζωής πάνω από ένα έτος (έπιπλα, Η/Υ). Σημειώνονται ανά τιμολόγιο στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου. Όταν η αξία κάθε παγίου υπερβαίνει τα 1.200 ευρώ, η δαπάνη κατανέμεται υποχρεωτικά τμηματικά κάθε έτος μέσω απόσβεσης μέχρι, να μείνει αξία ενός λεπτού, με επιλογή ενός συντελεστή απόσβεσης ανά κατηγορία παγίου.
Παρακρατήσεις υπέρ Δ.Σ.Α., Ταμείων Συνεργασίας, Νομικών κλπ. στις αμοιβές δικηγόρων.
Παρακράτηση 12% στην αμοιβή του γραμματίου δικαστηρίου, 35% στην αμοιβή του γραμματίου συμβολαίου.
Παρακρατήσεις με βάση κλίμακες στις αμοιβές από απαλλοτριώσεις και συνδικίες πτωχεύσεων. Οι παρακρατήσεις δε συμπεριλαμβάνονται στην αμοιβή της ΑΠΥ και θεωρούνται δαπάνες του πελάτη.
Παρακρατηθέντες φόροι στις αμοιβές.
Παρακράτηση φόρου 15% στην καθαρή αμοιβή (αφαιρουμένου του 12%) του γραμματίου δικαστηρίου και στο μέρισμα Δ.Σ.Α. Παρακράτηση φόρου 20% στην αμοιβή εκτός γραμματίου δικαστηρίου με πελάτη Νομικό Πρόσωπο ή επιτηδευματία (εκτός αν υπάρχει έμμισθη σχέση). Οι παρακρατηθέντες φόροι συμπεριλαμβάνονται στις αμοιβές στην ΑΠΥ, αλλά χορηγούνται βεβαιώσεις απόδοσης φόρου από τους εντολείς για να χρησιμοποιηθούν στη φορολογική δήλωση.
Περαίωση χρήσης.
Η αποδοχή από την Εφορία ότι μια χρήση είναι ειλικρινής και δεν απαιτείται έλεγχος. Ο τρόπος της περαίωσης καθορίζεται με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
Οι χρήσεις 2003-2005 περαιώθηκαν με απλή συμπλήρωση του πίνακα I της 3ης σελίδας τον Ε3, χωρίς κόστος στην περίπτωση που οι δαπάνες ήταν κάτω από το 50% των εσόδων. Η περαίωση είναι προαιρετική και εξαιρούνται οι δικηγόροι με ακαθάριστα έσοδα στην χρήση πάνω από 150.000 ευρώ (με τις ισχύουσες διατάξεις) και όσοι έχουν βεβαιωμένες παραβάσεις από την Εφορία.
Πρακτικές οδηγίες για τη φορολογική δήλωση.
Εκδίδεται κάθε Φεβρουάριο από το Δ.Σ.Α. και προσφέρεται στους δικηγόρους. Διανέμεται ακόμα εγχειρίδιο με υποδείγματα για την έκδοση ΑΠΥ (έκδοση Ιουλίου 2004).
Συγκεντρωτική κατάσταση πελατών-προμηθευτών.
Υποχρεωτική υποβολή για συναλλαγές (αμοιβές και, δαπάνες) με επιτηδευματίες και Νομικά Πρόσωπα, για ποσά άνω των 300 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ για τιμολόγια). Υποβάλλεται ηλεκτρονικά (taxisnet) ή σε δισκέτα (gsis) στη Δ.Ο.Υ. το Σεπτέμβριο κάθε έτους, για λόγους διασταύρωσης των συναλλαγών και περιέχει τις αμοιβές και τις δαπάνες του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Ανάλογα με τις εκάστοτε αποφάσεις, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) μπορούν να παραλαμβάνουν υπό προϋποθέσεις έντυπες-χειρόγραφες συγκεντρωτικές καταστάσεις για όσους δικηγόρους στερούνται δικτυακής πρόσβαρης.
Συνεργάτης δικηγόρου.
Ο συνεργάτης δικηγόρου και ο ασκούμενος δικηγόρος αμείβονται με βάση τα ελάχιστα ποσά που καθορίζονται από το ΔΣΑ. Ο δικηγόρος μπορεί να παραχωρήσει μέρος επιφάνειας του γραφείου του στο συνεργάτη δικηγόρο.
Σφραγίδα δικηγόρου.
Περιέχει τα πλήρη στοιχεία του δικηγόρου κοα χρησιμοποιείται στις ΑΠΥ και σε έγγραφα. Σύμφωνα με κοινοτική οδηγία στις ΑΠΥ πρέπει να χρησιμοποιείται και σφραγίδα με την αναγραφή: Απαλλάσσεται από ΦΠΑ, άρθρο 22 Κώδικα ΦΠΑ.
Τραπεζικός λογαριασμός.
Ανοίγεται ατομικός λογαριασμός από το δικηγόρο στην τράπεζα Πειραιώς και ακολούθως δηλώνεται ο αριθμός λογαριασμού μέσω έντυπης δήλωσης του δικηγόρου στο Δ.Σ.Α., ώστε να κατατίθενται τα Μερίσματα και οι διανεμητικοί λογαριασμοί νέων δικηγόρων και προαιρετικά άλλες αμοιβές (συμβόλαια κλπ.).
Υποβολή δηλώσεων παρακράτησης φόρου.
Υποβάλλεται, από τους δικηγόρους όταν απασχολούν μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες. Προσωρινή διμηνιαία δήλωση για απόδοση οποιασδήποτε κατηγορίας φόρου και οριστική δήλωση (Μάρτιος) για καταγραφή της απόδοσης φόρου μισθωτών του προηγουμένου έτους.
Φορολογική-δήλωση.
Υποχρεωτική υποβολή το Μάρτιο κάθε έτους για τους ελεύθερους επαγγελματίες και το Μάιο για τους μισθωτούς, όπου δηλώνονται τα εισοδήματα του προηγουμένου ημερολογιακού έτους. (χρήση 2005= οικονομικό έτος 2006). Συμπληρώνονται τα έντυπα Ε3 και Ε1 και αν συντρέχει λόγος τα έντυπα Ε2 και Ε9. To αφορολόγητο για ελευθέρους επαγγελματίες χωρίς παιδιά για το οικονομικό έτος 2006 είναι 9.500 ευρώ και το αντίστοιχο αφορολόγητο για μισθωτούς είναι 11.000 ευρώ.